REGULAMIN KONKURSU PRZEDMIOTOWEGO Z MATEMATYKI Z ELEMENTAMI PRZYRODY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014
TERMINARZ KONKURSU
TERMINARZ KONKURSU
1. Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Matematyki z Elementami Przyrody dla uczniów szkół podstawowych będzie przeprowadzany w następujących terminach:
1) etap szkolny – 8 listopada 2013 r.,
2) etap rejonowy – 8 stycznia 2014 r.,
3) etap wojewódzki – 25 lutego 2014 r.
2. Konkurs rozpoczyna się o godzinie 9:00 dla I etapu oraz o godzinie 11:00 dla II i III etapu i trwa 90 minut.
REGULAMIN KONKURSU
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz proponowanej literatury
I. Obszary umiejętności sprawdzane na każdym etapie Konkursu
z zakresu matematyki:
1) myślenie matematyczne,
2) korzystanie z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym,
3) prowadzenie elementarnych rozumowań matematycznych i uzasadnień.
z zakresu przyrody:
1) całościowe postrzeganie rzeczywistości przyrodniczej,
2) wykorzystanie wiedzy do opisywania zjawisk przyrody,
3) dostrzeganie wzajemnych zależności człowieka i środowiska przyrodniczego.
II. Treści kształcenia
-
Matematyka
Etap I
Własności liczb naturalnych: podzielność, cechy podzielności, liczby pierwsze, złożone. Rozkład liczby na czynniki pierwsze. Wyznaczanie NWW i NWD. Własności zapisu liczb w systemie dziesiętnym i rzymskim. Porównywanie liczb. Działania na liczbach naturalnych, ułamkach zwykłych i dziesiętnych dodatnich. Wyrażenia dwumianowane. Obliczanie ułamka danej liczby. Własności dzielenia z resztą. Kolejność wykonywania działań. Wykorzystanie własności ułamków w sytuacjach praktycznych. Porównywanie różnicowe i ilorazowe. Obliczanie kwadratów i sześcianów liczb. Wykonywanie obliczeń zegarowych, kalendarzowych w sytuacjach praktycznych. Proste prostopadłe i równoległe. Kąty i ich rodzaje. Konstruowanie i klasyfikacja trójkątów. Trójkąty i czworokąty oraz ich własności. Obliczanie pól i obwodów wielokątów. Koło i okrąg oraz pojęcia z nimi związane. Obliczanie pola powierzchni i objętości prostopadłościanów. Wykorzystanie własności figur. Odczytywanie i interpretacja danych przedstawionych w tekstach, wykresach, tabelach i diagramach. Skala i plan. Zamiana i stosowanie jednostek długości, pola powierzchni, objętości, masy, czasu.
Etap II
Zakres treści obowiązujący w I etapie. Działania na liczbach całkowitych i ułamkach ujemnych. Zaokrąglanie liczb. Obliczenia związane z prędkością, drogą i czasem oraz zamiana jednostek prędkości. Siatki i modele graniastosłupów i ostrosłupów prostych. Wykorzystanie własności figur
w sytuacjach praktycznych. Rozwiązywanie zadań realistycznych z wykorzystaniem wiadomości
i umiejętności objętych wymienioną tematyką.
Etap III
Zakres treści obowiązujący w I i II etapie. Wykorzystanie prostych wyrażeń algebraicznych i rozwiązywanie prostych równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą. Zadania dotyczące obliczenia procentu danej liczby. Rozwiązywanie zadań typu: „Uzasadnij, że …” w obszarze wymienionej tematyki.
2. Przyroda
Etap I
Orientacja w terenie (kierunki, plan, mapa, skala, formy wklęsłe i wypukłe na mapie poziomicowej). Krajobraz okolicy – obserwacje i opisy (składniki naturalnego krajobrazu, sposoby zagospodarowania obszaru, typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego, warstwy lasu). Pogoda i klimat( obserwacje meteorologiczne, cechy pogody w różnych porach roku, zależności pomiędzy wysokością Słońca, długością dnia a temperaturą w różnych porach roku).
Etap II
Krajobrazy Polski i Europy. Formy ochrony przyrody w Polsce. Walory turystyczne największych miast Polski. Państwa sąsiadujące z Polską i ich stolice. Czynności życiowe człowieka, etapy rozwoju, dojrzewanie biologiczne, zasady higieny. Zdrowie i troska o zdrowie. Wzajemne relacje człowieka i środowiska przyrodniczego.
Etap III
Zakres treści obowiązujący w I i II etapie. Właściwości różnych substancji i ich zastosowanie, w tym: metale i niemetale; masa, przewodnictwo cieplne i elektryczne, mieszaniny jednorodne i niejednorodne, woda i roztwory wodne; rozpuszczanie i krystalizacja, właściwości materii o różnych stanach skupienia (w szczególności rozszerzalność temperaturowa, sprężystość, kruchość, ciśnienie), przemiany chemiczne znane z życia codziennego (w szczególności spalanie, korozja, ścinanie białka). Zjawiska elektryczne i magnetyczne w przyrodzie. Ziemia we Wszechświecie (planety Układu Słonecznego, kształt Ziemi, teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika, ruchy Ziemi). Lądy i oceany. Krajobrazy świata.
Forma Konkursu
Zestaw konkursowy składał się będzie z:
1) zadań otwartych,
2) zadań wielokrotnego wyboru,
3) zadań na dobieranie,
4) zadanie typu prawda – fałsz,
5) zadań z „luką”,
6) krzyżówki.
Uwagi:
1. Ocena zadań otwartych obejmuje także poprawność zapisu i uzasadnienie odpowiedzi.
2. Uczestnicy nie mogą korzystać z kalkulatorów.
3. Uczniowie przynoszą na eliminacje wszystkich szczebli przybory do pisania oraz przybory do geometrii.
III. Proponowana literatura:
Matematyka
-
Bobiński Z., Nodzyński P., Uscki M., Koło matematyczne w szkole podstawowej, Wydawnictwo AKSJOMAT, Toruń, wyd. 2008 – temat 6: Ważenie, temat 9: Kalendarz, temat 11: Prędkość, droga, czas, temat 15: Liczby naturalne, cz. 1.
-
http://zasobyip2.ore.edu.pl/pl/publications/search?keyword=matematyka&page=6&perPage=5&sort=id-desc
Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących
w klasach 2 i 3 szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012,
Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących
w klasach 4. 5 i 6 szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012,
-
http://zasobyip2.ore.edu.pl/pl/publications/search?keyword=matematyka&page=7&perPage=5&sort=id-desc
Dariusz Kulma we współpracy ze Sławomirem Dziugłem, Zbiór zadań dla nauczycielek
i nauczycieli matematyki uczących w klasach 2 i 3 szkoły podstawowej,
Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011,
Dariusz Kulma we współpracy ze Sławomirem Dziugłem, Zbiór zadań dla nauczycielek
i nauczycieli matematyki uczących w klasach 4. 5 i 6 szkoły podstawowej,
Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011
Przyroda
-
Światkowska M., Zrozumieć przyrodę. Zadania i ćwiczenia z przyrody dla klas 4 – 6 szkoły podstawowej, wyd. „Tales” 2008.
REGULAMIN KONKURSU PRZEDMIOTOWEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO Z ELEMENTAMI HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 TERMINARZ KONKURSU
1. Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego z Elementami Historii dla uczniów szkół podstawowych będzie przeprowadzany w następujących terminach:
1) etap szkolny – 7 listopada 2013 r.,
2) etap rejonowy – 7 stycznia 2014 r.,
3) etap wojewódzki – 24 lutego 2014 r.
2. Konkurs rozpoczyna się o godzinie 9:00 dla I etapu oraz o godzinie 11:00 dla II i III etapu i trwa 90 minut.
REGULAMIN KONKURSU
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury
JĘZYK POLSKI
I. Obszary umiejętności podlegające ocenie na wszystkich etapach Konkursu.
-
Czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury, w tym tekstów poetyckich i prozatorskich, tekstów popularnonaukowych, przekazów ikonicznych, tekstów użytkowych.
-
Analiza i interpretacja tekstów literackich oraz innych tekstów kultury.
-
Wykorzystywanie wiedzy o języku.
-
Tworzenie wypowiedzi pisemnej na określony temat.
-
Poszukiwanie i porządkowanie informacji. Korzystanie ze źródeł informacji.
Etap szkolny
II. Treści kształcenia.
Uczeń
-
określa
-
temat i główną myśl tekstu,
-
nadawcę i odbiorcę (adresata) wypowiedzi,
-
rozpoznaje cechy
-
tekstu literackiego oraz informacyjnego, także o charakterze publicystycznym,
-
prozy oraz poezji,
-
opowiadania, mitu, legendy,
-
wyróżnia
-
elementy świata przedstawionego w utworze, w tym: zdarzenia, sytuacje, wątki, postacie (pierwszoplanowe, drugoplanowe, epizodyczne), określa czas i miejsce przedstawionych zdarzeń,
-
wers, strofę (zwrotkę), refren,
-
charakteryzuje osobę mówiącą w wierszu (podmiot liryczny),
-
rozpoznaje porównanie, epitet ,wyraz dźwiękonaśladowczy oraz określa ich funkcje w utworze,
-
rozpoznaje uosobienie i ożywienie,
-
rozumie znaczenie pojęć: fikcja literacka, realizm, fantastyka,
-
posługuje się pojęciami związanymi z prasą: artykuł, wywiad, reportaż, dziennik, tygodnik, miesięcznik, kwartalnik,
-
stosuje związki frazeologiczne z następujących kręgów tematycznych: podróż, wędrówka, tułaczka, w tym zaczerpniętych z mitologii,
-
wykorzystuje wiedzę o języku poprzez:
-
rozpoznawanie wypowiedzeń oznajmujących, pytających, rozkazujących,
-
rozpoznawanie zdań pojedynczych rozwiniętych i nierozwiniętych, złożonych,
równoważnika zdania,
-
budowanie wskazanych wyżej wypowiedzeń i ich przekształcanie,
-
wskazywanie i tworzenie podmiotu, orzeczenia, przydawki, dopełnienia i okolicznika,
-
rozróżnianie rzeczownika, przymiotnika, liczebnika, czasownika, przysłówka,
-
określanie form przypadków, liczb, czasów, osób, trybów i rodzajów gramatycznych,
-
stosowanie poprawnych form gramatycznych wyrazów odmiennych,
-
rozpoznawanie i poprawne stosowanie w tekście czasowników w trybach: orzekającym, przypuszczającym, rozkazującym,
11. tworzy wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych:
-
opowiadanie,
-
opis przedmiotu, opis postaci,
-
ogłoszenie, zawiadomienie,
-
zaproszenie,
-
sprawozdanie,
-
list prywatny,
-
pamiętnik, dziennik,
12. sporządza plan ramowy oraz szczegółowy,
13. zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,
14. wykorzystuje wiedzę na temat budowy i zastosowania słowników: ortograficznego, języka
polskiego, frazeologicznego, encyklopedii oraz wyszukiwania informacji w Internecie.
III. Literatura.
1. Podręczniki do języka polskiego ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
2. Ch. Dickens, Opowieść wigilijna, Poznań, 2006.
3. J. Parandowski , Przygody Odyseusza, Warszawa, 2008.
Uwaga! Miejsce i rok wydania podanych wyżej pozycji literackich mogą być inne.
Etap rejonowy
II. Treści kształcenia.
Obowiązują treści kształcenia z etapu szkolnego.
Ponadto uczeń
-
określa narratora i narrację (pierwszo- i trzecioosobową),
2) rozpoznaje cechy gatunkowe powieści przygodowej, obyczajowej, młodzieżowej,
3) wyróżnia
-
rodzaje rymów: męskie, żeńskie, parzyste/sąsiadujące, okalające, krzyżowe,
b) przysłowie, złotą myśl, sentencję, aforyzm,
4) rozpoznaje przenośnię i określa jej funkcję w utworze,
5) posługuje się pojęciami związanymi z teatrem: gra aktorska, reżyseria, dekoracja,
charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty,
6) stosuje związki frazeologiczne z następujących kręgów tematycznych: rodzina, dziecko,
zdrowie, przyjaźń, dom,
7) wykorzystuje wiedzę o języku poprzez
-
stopniowanie przymiotników i przysłówków,
-
rozpoznawanie zaimka, spójnika, przyimka i ich stosowanie w tekstach,
-
rozpoznawanie rodzajów podmiotów i orzeczeń,
-
określanie roli podmiotu i orzeczenia,
-
dokonywanie analizy słowotwórczej wyrazów – wskazywanie podstawy słowotwórczej i formantu,
-
określanie funkcji formantów, w tym tworzenie zdrobnień i zgrubień,
g) rozróżnianie oraz budowanie zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie,
8) tworzy wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych:
a) opowiadanie z dialogiem odtwórcze i twórcze,
b) list oficjalny,
c) opis postaci z elementami charakterystyki,
d) opowiadanie z elementami opisu uczuć i przeżyć wewnętrznych,
9) zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,
10) wykorzystuje wiedzę na temat budowy i zastosowania słownika wyrazów obcych
oraz słownika wyrazów bliskoznacznych.
III. Literatura.
1. Podręczniki do języka polskiego ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
2. F. Molnár , Chłopcy z Placu Broni, Warszawa, 2008.
3. K. Pranić, Ela-Sanela, Warszawa, 2011.
Uwaga! Miejsce i rok wydania podanych wyżej pozycji literackich mogą być inne.
Etap wojewódzki
II. Treści kształcenia.
Obowiązują treści kształcenia ustalone na etapy szkolny i rejonowy.
Ponadto uczeń
1) określa nastrój utworu,
2) rozpoznaje
-
cechy gatunkowe powieści sensacyjnej (kryminalnej), baśni, ballady,
b) wiersz rymowany i nierymowany (biały),
3) wyróżnia elementy fabuły i akcji, w tym punkt kulminacyjny,
4) posługuje się pojęciami związanymi z teatrem: scenariusz, reżyseria, scenografia, gra aktorska,
plan filmowy, ujęcie, aktor (pierwszo-i drugoplanowy, epizodyczny),
5) stosuje związki frazeologiczne z następujących kręgów tematycznych: tajemnica, zagadka,
wina, kara,
6) stosuje słownictwo dotyczące technologii informacyjnej: czat, blog, e-mail, post,
7) wykorzystuje wiedzę o języku poprzez:
-
rozróżnianie samogłosek, spółgłosek, głosek ustnych – nosowych, twardych – miękkich, dźwięcznych – bezdźwięcznych,
-
objaśnianie różnic między mową a pismem w oparciu o wiedzę z zakresu fonetyki,
-
rozróżnianie i stosowanie w tekście różnych rodzajów partykuł oraz wykrzykników,
-
używanie form strony czynnej i biernej czasowników,
8) tworzy wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych:
-
sprawozdanie z lektury z elementami recenzji,
-
opowiadanie z dialogiem, z elementami opisu przedmiotu, postaci, krajobrazu,
-
sprawozdanie z wydarzeń, z elementami opisu postaci, przedmiotu i sytuacji.
III. Literatura.
1. Podręczniki do języka polskiego ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
2. R. Kosik, Felix, Net i Nika oraz Trzecia Kuzynka, Warszawa, 2009.
3. L. Carroll, Alicja w Krainie Czarów, Poznań 2010.
Uwaga! Miejsce i rok wydania podanych wyżej pozycji literackich mogą być inne.
HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO
I. Obszary umiejętności podlegające ocenie na wszystkich etapach Konkursu.
-
Czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury, w tym kształtujących tożsamość narodową i postawę obywatelską, m.in.: fragmentów kronik, pamiętników, listów, polskich pieśni patriotycznych, rozpoznawanie zabytków architektury i sztuki, także użytkowej, reprezentatywnych dla danej epoki.
-
Posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń.
-
Przedstawianie przyczyn i skutków wydarzeń oraz zjawisk.
-
Wyrażanie opinii, wyjaśnianie, uzasadnianie.
-
Poszukiwanie i porządkowanie informacji. Wskazywanie źródeł informacji.
Etap szkolny
II. Treści kształcenia.
Uczeń
-
podaje przykłady różnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspokajania,
-
wyjaśnia znaczenie rodziny w życiu oraz wskazuje przykłady praw i obowiązków przysługujących poszczególnym członkom rodziny,
-
wyraża opinie na temat kultywowania tradycji i gromadzenia pamiątek rodzinnych,
-
opisuje swoją małą ojczyznę, uwzględniając tradycję historyczno-kulturową i problemy społeczno-gospodarcze,
-
podaje przykłady rozmaitych form upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości małej ojczyzny,
-
wymienia i tłumaczy znaczenie najważniejszych świąt narodowych, symboli państwowych i miejsc ważnych dla pamięci narodowej,
-
wskazuje na mapie i opisuje główne regiony i miasta Polski,
-
podaje przykłady najważniejszych polskich zabytków,
-
wymienia mniejszości narodowe, etniczne żyjące w Polsce, opisuje ich kulturę, tradycje
oraz wskazuje miejsca najważniejszych skupisk Polaków na świecie,
-
podaje przykłady różnych źródeł historycznych i wyjaśnia, dlaczego należy je chronić,
-
opisuje życie przodków człowieka, w szczególności wskazuje różnicę między epoką kamienną, a epoką neolitu,
-
wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla wspólnoty ludzkiej,
-
opisuje życie codziennie i rodzinne w państwach starożytnego Wschodu, w starożytnej Grecji i Rzymie,
-
charakteryzuje osiągnięcia ludów starożytnego Wschodu, starożytnej Grecji i Rzymu,
-
opowiada mity greckie,
-
charakteryzuje wierzenia oraz wymienia bogów starożytnych Greków i Rzymian,
-
opisuje narodziny chrześcijaństwa i jego rozpowszechnianie w czasach starożytnych,
-
opisuje życie pierwszych mieszkańców ziem polskich na przykładzie osady w Biskupinie,
-
opowiada legendy o początkach państwa polskiego,
-
wskazuje plemiona zamieszkujące ziemie polskie,
-
opisuje panowanie pierwszych Piastów z uwzględnieniem chrztu Polski, zjazdu w Gnieźnie oraz otrzymania korony królewskiej,
-
wskazuje przyczyny oraz skutki dla dziejów państwa polskiego wydania testamentu Krzywoustego i sprowadzenia Krzyżaków do Polski,
-
opowiada o panowaniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, z uwzględnieniem początku konfliktu z Zakonem Krzyżackim i powstania Akademii Krakowskiej.
III. Literatura.
1. Podręczniki do historii i społeczeństwa ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
Etap rejonowy
II. Treści kształcenia.
Obowiązują treści kształcenia z poprzedniego etapu.
Ponadto uczeń
-
charakteryzuje stan duchowny, rycerski, mieszczański i chłopski w średniowiecznej Polsce,
-
porównuje warunki życia w klasztorze, na zamku, w mieście i na wsi w okresie średniowiecza,
-
opisuje odkrycia Krzysztofa Kolumba oraz wymienia następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i dla Ameryki,
-
opowiada o życiu Mikołaja Kopernika, wyjaśnia jego zasługi dla nauki światowej,
-
wyjaśnia przyczyny unii polsko-litewskiej,
-
opowiada o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem,
-
wyjaśnia znaczenie pojęcia złoty wiek w odniesieniu do panowania dwóch ostatnich
Jagiellonów,
-
charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec państwa, używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie,
-
wyjaśnia, na czym polegała unia lubelska,
-
opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla w II połowie XVI wieku, z uwzględnieniem postaci Henryka Walezego i Stefana Batorego,
-
omawia wydarzenia potopu szwedzkiego, z uwzględnieniem obrony Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego,
-
opisuje wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria, wezyr,
-
podaje przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, z uwzględnieniem Konstytucji 3 maja,
-
omawia wydarzenia powstania kościuszkowskiego, używając pojęć: naczelnik, przysięga Kościuszki, kosynierzy,
-
wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło do upadku państwa polskiego,
-
omawia ideę walki Polaków „za wolność naszą i waszą” na przykładzie działalności Legionów Polskich we Włoszech, z uwzględnieniem postaci: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, Napoleona I,
-
wymienia cele walki powstańców oraz przykłady represji zastosowanych wobec społeczeństwa po przegranych powstaniach,
-
opisuje najważniejsze wydarzenia powstania listopadowego i styczniowego, z uwzględnieniem postaci: Piotra Wysockiego, Józefa Bema i Romualda Traugutta,
-
omawia walkę o język polski w nauczaniu.
III. Literatura.
1. Podręczniki do historii i społeczeństwa ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
Etap wojewódzki
II. Treści kształcenia.
Obowiązują treści kształcenia ustalone na etapy szkolny i rejonowy.
Ponadto uczeń
-
charakteryzuje zasługi Jana Matejki, Stanisława Moniuszki, Henryka Sienkiewicza, Stanisława Wyspiańskiego, Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Marii Konopnickiej, Marii Skłodowskiej-Curie, Heleny Modrzejewskiej dla rozwoju kultury polskiej,
-
rozróżnia emigrację polityczną i zarobkową,
-
opowiada o rozwoju uprzemysłowienia w XIX wieku, używając pojęć: maszyna parowa, kolej żelazna, statek parowy, silnik elektryczny, telegraf, fabryka,
-
wskazuje najważniejsze etapy I wojny światowej, z uwzględnieniem pojęć: trójprzymierze, trójporozumienie, wojna pozycyjna, wojna totalna,
-
wymienia zewnętrzne i wewnętrzne czynniki decydujące o odzyskaniu niepodległości
przez Polskę,
-
opowiada o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Józefa Hallera,
-
omawia sukcesy w polityce, gospodarce i kulturze w II Rzeczpospolitej,
-
podaje cechy polityki Stalina i Hitlera wobec własnych społeczeństw i państw podbitych,
-
wskazuje najważniejsze etapy II wojny światowej, z uwzględnieniem roli, jaką odegrali w nich Polacy,
-
charakteryzuje metody terroru niemieckiego i radzieckiego wobec ludności na okupowanych terytoriach Polski oraz formy oporu społeczeństwa wobec okupantów,
-
opisuje postawę ludności cywilnej i żołnierzy powstańczej Warszawy,
-
opowiada o Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, używając pojęć: odbudowa zniszczeń wojennych, awans społeczny i likwidacja analfabetyzmu, planowanie centralne, zależność
od ZSRR, dyktatura partii komunistycznej, cenzura, opozycja demokratyczna,
-
opisuje powstanie i działania Solidarności, używając określeń: strajk, walka bez przemocy, stan wojenny, Okrągły Stół;
-
wyjaśnia, jakie najważniejsze zmiany zaszły w Polsce w 1989 roku.
III. Literatura.
1. Podręczniki do historii i społeczeństwa ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
2. F. Kiryk , Uniwersytet Kazimierza Wielkiego; Uniwersytet Jagielloński [w:] Nauk przemożnych
perła, Kraków,1986, s. 52 – 80.